Dezenfeksiyon

Dezenfeksiyon (Fr. desinfection) salgın hastalıklarla savaÅŸmak için patojen mikropların yok edilmesidir. Dezenfeksiyon sterilizasyon demek deÄŸildir. Sterilizasyon korunmaya çalışılan ürüne bulaÅŸabilecek patojen olan ya da olmayan tüm mikroorganizmaların yok edilmesidir. SaÄŸlıklı olduÄŸu halde mikrop taşıyanların çokluÄŸu ve bulaşıcı hastalıkların belirsiz biçimlerinin sıklığı nedeniyle dezenfeksiyonun etkisi kısıtlıdır. Özellikle dolaysız ve büyük bulaÅŸmaları sınırlar. Dezenfektanların etki biçimi, ışığın, ateÅŸin, kostiklerinki(sönmemiÅŸ kireç) gibi fiziksel ya da mekaniktir. Ancak yaygın dezenfektanlar, kimyasal maddelerdir. Bunlar üç deÄŸiÅŸik biçimde kullanılabilir.

1. Gaz halde (formol buharı,klor, kükürt dioksit, etilen oksit)
2. Sıvı halde (fenol, krezilol, klorofenol, bakır sülfat, demir sülfat, demir permanganat, oksijenli su, tentürdiyot)
3. Katı ya da kıvamlısıvı halde (Kireç, kalsiyum klorür, trioksimetilen)
Dezenfektanlar genel olarak kuvvetli zehirlerdir; bu yüzden ancak belirli koÅŸullarda uygulanır. Dezenfekte edilen ürünler; doÄŸrudan insan tarafından tüketilecek ya da kullanılacaksa dezenfektan artıklarının denetlenmesi gerekir.

Sağlıkta Dezenfeksiyon

Dezenfeksiyon ya hastalık sırasında ya da hastalık sonrasında uygulanır. Yalnız hastaya, onun dokundugu nesnelere, çamaşırına, tükürdüÄŸüne, dışkısına deÄŸil, onu tedavi eden personele, ziyaret eden kiÅŸilere, yattığı odaya, eÅŸyaya, duvarlara ve döÅŸemeye de uygulanmalıdır. Kapalı yerlerin dezenfeksiyonu ya buharla (formol, sülfür anhidrit, klor) ya da püskürtülebilecek antiseptik eriyikle (Javel suyu, süblime, asit fenik vb.) yapılır. EÅŸyaların dezenfeksiyonu genellikle buharla ya da kuru ısıyla çalışan eütvlerle ya da dezenfektan gazlarla yapılır. Bildirilmesi zorunlu hastalıklarda (tularemi,besin zehirlenmeleri ve tetanos dışında)dezenfeksiyon zorunludur.

Tarımda Dezenfeksiyon

Tarımda ise, toprak dezenfeksiyonu bir tarım bitkisinde hastalık yapabilecek organizmaları yok etme amacına yöneliktir. Bu organizmalar hayvansal olabileceÄŸi gibi (böcekler,nematotlar) bitkisel de olabilir(mantarlar, yabancıl ot tohumları). Tam bir dezenfeksiyon için su buharı ya da çok yönlü etkiye sahip kimyasal maddeler kullanılır. Maliyeti çok yüksek olduÄŸundan ancak bahçe tarımında uygulanır. Yalnız birkaç türü hedef alan ve genellikle ekim karıkları boyunca yapılan sınırlı dezenfeksiyon, daha ucuz koruma araçları kullanılarak duyarlı bitkilere ya da bazı asalakların önemli ölçüde çoÄŸalması halinde uygulanır.